Szczególnie unikalnym obiektem sakralnym w Miechowie jest Kaplica Grobu Bożego, którą cechuje prostota, harmonia, spokój i umiar. W środku znajduje się Grób Chrystusa, który zawsze był nieodłącznym elementem kościołów wznoszonych przez bożogrobców. W 1530 r. w wirydarzu klasztoru wzniesiono na planie kwadratu kaplicę Grobu Chrystusa, przykrytą kopułą zwieńczoną latarnią. W zachodniej ścianie kaplicy wmurowany jest kamień przywieziony z jerozolimskiego Grobu, a na rozsypanej świętej ziemi, pod kopułą, skonstruowano kamienny Grób Chrystusa. U jego podstawy, wewnątrz, znajduje się kwadratowa nisza z półką skalną zdobioną reliefem, usytuowaną w prawej części niszy. W Wielki Piątek do kaplicy wsuwa się na marach figurę zmarłego Chrystusa.

W 2009 roku przeprowadzono renowację kaplicy i dzięki temu możemy obecnie podziwiać w pełnej okazałości kunszt renesansowego obiektu, kopię jerozolimskiej budowli z przełomu XV i XVI wieku. Przeprowadzone prace konserwatorskie polegały m.in. na odsłonięciu wysokiej jakości artystycznej polichromii. Zabytkowa kaplica po wiekach odzyskała historyczną dekorację – polichromię z motywami roślinno-figuralnymi, w kopule z imitacją kasetonów z rozetami, sceną Ukrzyżowania, pejzażami, a na ścianach z ornamentyką roślinną i herbami. Klasa artystyczna zabytku porównywana jest do wykonanej w kamieniu dekoracji Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu.

Do Bazyliki Grobu Bożego w Miechowie od wieków podążają pielgrzymi, by pomodlić się przy replice jerozolimskiego Grobu. Początki kultu pielgrzymowania związane są z pielgrzymką księcia Jaksy, który powracając z wyprawy krzyżowej w roku 1163 sprowadził z Ziemi Świętej do Miechowa pierwszych braci zakonnych.

 Wielki Tydzień w Miechowie

Bożogrobcy z Miechowa zaszczepili w Polsce wiele zwyczajów liturgicznych, które wywodzą się bezpośrednio z rytuału jerozolimskiego. Miechowici szeroko słynęli z przygotowywania misteriów wielkanocnych. Im zawdzięczamy tradycję robienia grobów w Wielki Piątek oraz nabożeństwo Drogi Krzyżowej w terenie. Droga Krzyżowa jest w Miechowie odprawiana w każdy piątek, przez cały rok. Do jedynego w swoim rodzaju przeżycia tajemnicy Pustego Grobu w Miechowie, mieszkańcy miasta i pielgrzymi przygotowują się przez cały Wielki Post, a szczególnie podczas obrzędów Wielkiego Tygodnia. Wielkopiątkowej Drodze Krzyżowej prowadzonej na gotyckich krużgankach i Liturgii, zawsze przewodniczy Biskup Kielecki – na pamiątkę celebrowania tych obrzędów przez proboszczów generalnych Zakonu Bożogrobców. Opis Męki Pańskiej, rozważany w świątyni, śpiewany jest w podziale na role, przez księży parafialnych i chór, co nawiązuje do tradycji śpiewów zakonnych. Figura Chrystusa niesiona jest przez dziewczęta w białych tunikach, a przed figurą wierni niosą: młotek, gwoździe, ciernie, obcęgi, trzcinę z gąbką, włócznię i drabinę. Podobnie, jak w dawnych czasach, procesji do Grobu towarzyszy rytmiczny odgłos dźwięków drewnianych kołatek. Wyrażanym uczuciom żalu i rozpaczy wtórują pieśni chóru. Nad uformowaną procesją, według określonego porządku, w którym uczestniczą bardzo licznie mieszkańcy Miechowa i pielgrzymi, góruje Najświętszy Sakrament, niesiony przez Księdza Biskupa. Podążają za nim rycerze Grobu Bożego, kanonicy miechowscy oraz kapłani. Doskonała akustyka w Bazylice sprzyja śpiewanemu dialogowi pomiędzy chórem, a kapłanami i wiernymi. Przy Grobie stróżują strażacy z halabardami w dłoniach, a Grób Chrystusa jest pięknie przyozdobiony kwiatami.

fotografie: Kazimierz Olchawa